Kinderen krijgen er vertrouwen en zelfvertrouwen van als je sommige handelingen thuis volgens een vast ritueel verricht (zie ook Tip van de week, maart 2006, rituelen). Maar kinderen zelf hebben ook vaak vaste gewoontes op vaste tijden. Daar kun je als opvoeder gebruik van maken.
Sommige kinderen zingen een liedje op de wc; komen het altijd even vertellen als ze hun drinken op hebben; keilen hun tas altijd op de grond; laten hun schoenen altijd slingeren. Het geldt niet alleen voor grotere kinderen. Peuters kunnen de gewoonte hebben om altijd te gaan huilen bij het afscheid; om langzaam te eten; te gaan treuzelen zodra jij je jas aandoet… Als je zulke gedragingen ziet als rituelen, begrijp je ook waarom het soms moeilijk is om het te veranderen. Je hebt immers ‘al honderdduizend keer’ tegen je dochter gezegd dat ze haar jas moet ophangen? En je hebt er al ‘alles aan gedaan’ om je peuter lachend -in plaats van huilend- op de peuterspeelzaal achter te laten?
Een negatief ritueel is alleen te doorbreken door er een ander ritueel tegenover te zetten. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een eigen kapstok voor de kinderjassen, die met veel poeha wordt gepresenteerd -of misschien mogen je kinderen deze kapstok zelf schilderen. Of denk aan een vast plekje voor de schoenen; als ze daar niet gezet worden, worden de veters heel verdrietig… Voor het ergens naar toe gaan kun je een andere volgorde bedenken, waarschuw bijvoorbeeld drie minuten vantevoren dat je bijna zult vertrekken.
Wat betreft het huilend achterlaten op de crèche heb ik zelf een frappant voorbeeld. Toen mijn kinderen twee jaar waren, huilden ze maandenlang iedere ochtend dat ik ze bracht. Bij mijn man deden ze dat eigenlijk niet. Het zette me aan het nadenken, maar ik kwam er niet achter wat nu precies het verschil was. Op een dag ging ik ze ophalen, we waren allemaal goedgemutst, en ik vroeg aan mijn kinderen, toen net drie jaar: "Waarom huilen jullie eigenlijk ‘s ochtends?" "Omdat dat moet". "Hoezo omdat dat moet?" "Omdat jij weggaat: jij gaat weg, wij huilen", zeiden ze opgewekt. "Okeee, nu zeg ik: ik ga weg, jullie zwaaien. Is dat ook goed?" "Ja hoor, dat is goed", zeiden ze vrolijk.
Vanaf die dag hebben ze nooit meer gehuild, maar natuurlijk enórm veel gezwaaid!
Lees ook:Rituelen
Lees ook:‘Taliban’ kinderen door boze vader in schijnwerpers gezet
Lees ook:Houden jullie het droog op moederdag?
Lees ook:Bij 90% klopt de schoenmaat van kinderen niet
Lees ook:Nieuwe kinderschoenen nodig? Red Rag it is!