Mijn vader was erg verlegen. Ik ook. Mijn man ook, ook al zou je dat op het eerste gezicht niet denken. Wij hebben allemaal geleerd om ermee te leven. We hebben strategieën ontwikkeld, waardoor we voor een groep kunnen staan en gemakkelijk met mensen kunnen praten. Maar toen iemand mij laatst vroeg of ik verlegen was zei ik toch: Ja, dat gaat nooit over. Ik heb het leren maskeren, maar het is er altijd.
En mijn kinderen zijn ook verlegen. Is verlegenheid genetisch bepaald?
Op de website Genomenewsnetwork (engelstalig) kun je hierover meer lezen. .
Tot voor kort werd verlegenheid gezien als aangeleerd gedrag. Maar sinds kort kijkt men ook naar de genen. Bestaat er een verlegenheidsgen?
Onderzoekers hebben in 1996 gevonden dat verlegen mensen minder gemakkelijk serotonine ‘transporteren’ door hun hersenen. Hen gen dat deze transportatie mogelijk maakt is bij hen korter. Niet-verlegen mensen hebben een langer transportatie-gen: het DRD4-gen. Als je een langer DRD4-gen hebt, zoek je juist meer stimulans en nieuwigheid. Het tegenovergestelde dus, van verlegen mensen.
Zijn mensen met een kort DRD4-gen dan veroordeeld tot verlegenheid? Nee, het onderzoek wijst uit dat er veel meer genen van invloed zijn op het al dan niet tot ontplooiing komen van de verlegenheid. Ook kunnen bepaalde omstandigheden verhinderen dat het gen zich doet gelden.
Je kunt op deze pagina een shyness-test doen (engelstalig)
Zie ook: deze log.
Lees ook:Verlegen kinderen
Lees ook:Langslapende kinderen eten minder en zijn lichter
Lees ook:Behoefte aan een mooie baby?
Lees ook:Moeilijk of makkelijk? Het temperament van je kind
Lees ook:Genetische oorzaak van blindheid gevonden
Ik denk ook dat het deels genetische aanleg is. Een ander gedeelte is afhankelijk van de sociale context, je opvoeding, je ervaringen enzovoort.
Ik ben zelf ook verlegen en ook altijd geweest. Toen ik voor de eerste keer zwanger was kwam ik een artikel tegen over hoe je kunt omgaan met een verlegen kind. Volgens mij was het een recentie van een boek want ik dacht toen: dit moet ik onthouden voor als ons kind verlegen blijkt te zijn. Onze zoon is nog te jong om te kunnen vaststellen of hij verlegen is, maar ik heb nog steeds in mijn achterhoofd dat ik hem zou willen begeleiden mocht het later blijken.
Ik heb net je andere stukjes gelezen over de verlegen kinderen en ik vind ook dat je gelijk hebt hoe je de ‘opdringerige’ volwassenen kenschetst. Ik heb zelf alleen wel in mijn achterhoofd dat een jong kind er misschien zelf (nog) geen last van heeft, maar dat later wel kan krijgen. Van een kind wordt het nog wel geaccepteerd dat het verlegen is, maar van een volwassene niet. Daarom denk ik dat als ons kind (-eren) verlegen blijken te zijn dat ik toch ga kijken of ik ze kan helpen in een vroeg stadium (er zal wel literatuur over zijn, dat weet jij misschien?!) om te voorkomen dat ze er later veel last van krijgen, want dan is het volgens mij veel moeilijker om ermee te leren omgaan. En daarmee bedoel ik absoluut niet dat ze “zich moeten aanpassen” of zich moeten forceren, integendeel. Maar in bovenstaand genoemd artikel stonden goede tips wat je zelf als ouder kunt doen.
Ik ben benieuwd hoe jij hier tegen aan kijkt.
Hoi Monique. Je vraagt hoe ik er tegenaan kijk: kun je je kind helpen om te voorkomen dat ze zelf veel last van hun verlegenheid krijgen?
Mijn antwoord: ja, absoluut. Mijn boodschap is niet dat je niks kan doen en dat je een verlegen kind aan zijn lot moet overlaten.
Ik zal eens op zoek gaan naar goede informatie over dit onderwerp.
Als eerste reactie zou ik willen zeggen: het is vanuit de psychologie bekend, dat een kind, dat zich veilig voelt, van daaruit vanzelf de impulsen krijgt om de wereld te ontdekken en op onderzoek uit te gaan. Dat geldt vooral voor de ‘langzame starters’, waar we het hier over hebben: kinderen (en volwassenen!) die de kat uit de boom kijken en tijd nodig hebben om hun rol in de situatie in te schatten.
Dit betekent, dat druk uitoefenen nooit helpt, want dit maakt de situatie juist onveilig. Een kind kan wel leren zich aan te passen, omdat dat van hem geëist wordt, maar innerlijk is hij dan bang en bouwt hij geen zelfvertrouwen op.
Het is natuurlijk beter om je kind de kans te geven zelf strategieën te ontwikkelen om met zijn verlegenheid om te gaan. Die strategieën kun je herkennen:
je kind verschuilt zich misschien wel achter je benen, maar piept stiekem toch om het hoekje om de buurvrouw te zien.
hij vindt het wellicht moeilijk om met vreemde mensen te praten, maar speelt gemakkelijk met leeftijdsgenootjes.
ze vindt het spannend om vreemde mensen te groeten, maar wel leuk om de centjes te betalen in de winkel.
Ik zou dus zeggen: eerst zien wat je kind zelf al doet om ‘uit de schulp’ te komen. En dat kan je versterken, door gelegenheid te bieden (zoals in winkels). En als je kind het dan een keer niet wil, het ook met rust laten.
En natuurlijk zelf blijven doen wat je doet: mensen groeten, met mensen praten, beleefd zijn in de winkel etc. Jouw voorbeeld is iets wat ze toch op den duur oppikken als ‘normaal gedrag’.
Zo heb ik al wat antwoorden gegeven, maar ik zal inderdaad nog eens verder zoeken als ik wat meer tijd heb.
Christa.